Właściwa zabudowa elementów jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na eksploatację i trwałość układanej nawierzchni. Po właściwym dokonaniu doboru elementów ze względu na ich zastosowanie oraz warunki użytkowania i poprawnej ich zabudowie możemy cieszyć się estetyczną i trwałą nawierzchnią przez lata użytkowania. Poniżej znajdą Państwo podstawowe informacje dotyczące zabudowy elementów.

Prawidłowo wykonana nawierzchnia z betonowych elementów brukowych to wielowarstwowa konstrukcja o określonej, stałej nośności i przepuszczalności wody pozwalająca na bezproblemowe użytkowanie bruku. Wiele problemów objawiających się uszkodzeniami elementów brukowych znajduje swoje źródło w niewłaściwie wykonanej podbudowie. Właściwie wykonana podbudowa powinna być dopasowana do rodzaju elementów, oraz przewidzianego obciążenia ruchem. Podczas doboru materiałów na podbudowę należy zadbać by były one mrozoodporne, odpowiednio nośne, odporne na odkształcenia oraz stabilne filtracyjnie. Ze względu na możliwość klinowania, dość dobrze sprawdzają się w tym zastosowaniu kruszywa łamane.

Należy zwrócić jednocześnie uwagę na czystość materiałów użytych do budowy warstw nośnych. Wszelkie ewentualne zanieczyszczenia będą miały tendencje do wnikania w strukturę kostki i ujawniania się po czasie w postaci różnego rodzaju plam i przebarwień.

Niedopuszczana jest zabudowa elementów bezpośrednio na gruncie.

Istotną kwestią jest także czas zabudowy nawierzchni. Należy pamiętać, iż ułożenie nawierzchni powinno być zawsze końcowym etapem inwestycji. W przeciwnym wypadku nawierzchnia może zostać zabrudzona w sposób uniemożliwiający jej późniejsze wyczyszczenie. W ten sposób oszczędzimy też nawierzchni dodatkowych obciążeń spowodowanych przez ciężki sprzęt.

Przed zabudową elementów upewnij się, że dostarczone wyroby są zgodne z zamówionymi. Pamiętaj by nie zabudowywać elementów uszkodzonych, lub co do których istnieją inne wątpliwości.

ZABUDOWA ELEMENTÓW BRUKOWYCH – PODSTAWOWE INFORMACJE

Po wykonaniu projektu nawierzchni można przystąpić do realizacji inwestycji. Pierwszym etapem będzie wyznaczenie granic budowy, oczekiwanego poziomu nawierzchni oraz określenie sposobu odwodnienia nawierzchni (wytyczenie spadków). Po ukończeniu tego etapu można przystąpić do korytowania powierzchni. Ma ono na celu usunięcie warstwy gruntu i stworzenie przestrzeni na poszczególne warstwy podbudowy. Korytowanie powinno nastąpić na całej powierzchni planowanej pod zabudowę. Pozostawianie starych utwardzonych warstw na poczet podbudowy jest niedopuszczalne. Podbudowa powinna być jednolita pod całą planowaną nawierzchnią. Po wykonanym korytowaniu należy zabudować elementy zakończeniowe nawierzchni (obrzeża, krawężniki, palisady) usadawiając je na fundamencie betonowym. Fundament przy zabudowie obrzeży jest kluczowy ze względu na stabilność całej nawierzchni. Warstwy podbudowy należy układać na uprzednio zagęszczonym gruncie w sposób umożliwiający ich skuteczne zagęszczenie. Istotne jest by otrzymana warstwa była jednolicie zagęszczona oraz nośna. Po zagęszczeniu dobrze wykonana podbudowa powinna być chłonna – tak by bezproblemowo odprowadzać wodę z jej powierzchni. Na zagęszczoną i wyrównaną podbudowę należy ułożyć 3-5cm warstwę podsypki z drobnego grysu. Podsypka nie powinna być zagęszczana – samo zagęszczenie podsypki następuje podczas końcowego ubijania ułożonej już nawierzchni. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż po zagęszczeniu końcowym nawierzchnia ulegnie obniżeniu. Podsypka pełni rolę wyrównawczą – pozwala ona zniwelować ewentualne różnice wysokości elementów oraz w pewnym zakresie stabilizuje elementy. Wszelkie cięcia brukowanych elementów należy wykonywać z dala od układanej nawierzchni. Pył powstały podczas cięcia może trwale wniknąć w strukturę elementów powodując ich przebarwienia. Zagęszczanie powinno odbywać się z użyciem odpowiednio dobranej zagęszczarki z zastosowaniem osłony z tworzywa sztucznego. W przypadku zagęszczania nawierzchni z płyt wymagane jest stosowanie zagęszczarek rolkowych, które pozwalają na ograniczenie pękania elementów podczas tego procesu.

Końcowym etapem prac jest fugowanie przestrzeni między kostkowych. Proces ten należy wykonać za pomocą suchego i czystego płukanego piasku, nie dopuszczając do zbędnego jego zalegania na powierzchni. Użycie piasku z zabrudzeniami może spowodować powstanie nieestetycznych przebarwień na powierzchni bruku. Bezpośrednio po fugowaniu, nadmiar piasku należy niezwłocznie usunąć pozostawiając czystą nawierzchnię.

Przykładowe schematy zabudowy kostek brukowych

Przykładowy schemat zabudowy elementów małej architektury (pełniących funkcje donic, elementów oporowych)

Przykładowy schemat zabudowy dla stopni schodowych

Zabudowa murków ogrodzeniowych

Elementy ogrodzeniowe należy każdorazowo zabudowywać na wykonanym wcześniej fundamencie żelbetonowym. Fundament powinien być wykonany z betonu klasy co najmniej C25/30 i posadowiony poniżej strefy zamarzania gruntu. Przed zabudową pustaków na fundamencie niezbędne jest wykonanie hydroizolacji. Ma ona na celu ograniczenie migracji wody z fundamentu (podciąganie kapilarne). Wszystkie słupki ogrodzeniowe powinny posiadać zbrojenie pionowe (min 4x fi10mm) osadzone w fundamencie (możliwy montaż zbrojenia w fundamencie na kotwie chemicznej). W przypadku słupków w których osadzone mają być elementy bram, należy je tak usadowić, by ich zawiasy zakotwione były bezpośrednio w rdzeniu betonowym wewnątrz słupka. Poszczególne pustaki należy osadzać za pomocą kleju poliuretanowego. Osadzenie pustaków na zaprawie cementowej spowoduje powstanie nieodwracalnych przebarwień na elementach. Należy przy tym uważać by pustaki układać w jednej płaszczyźnie, nie dopuszczając do różnic wysokości między poszczególnymi elementami. W celu otrzymania najlepszego efektu wizualnego zalecamy układanie ogrodzeń z minimum 3 palet naprzemiennie. Tak przygotowane ogrodzenie wypełniamy betonem klasy minimum C25/30 o nasiąkliwości nie większej niż 7%. Zastosowanie betonu niższych klas może powodować spękania na powierzchni pustaków. Należy zwrócić szczególna uwagę by podczas zalewania nie ubrudzić elementów betonem. Po wykonaniu tego etapu niezbędne jest zabezpieczenie ogrodzenia przed działaniem warunków atmosferycznych. Daszki możemy układać przy użyciu tego samego kleju po okresie minimum 14 dni od zalania pustaków. Po wykonaniu całego ogrodzenia zalecane jest jego umycie, i po wyschnięciu zaimpregnowanie .